top of page

5

6

ÇAMUR

DERGİSİ

verilirdi. Bu nedenle genel olarak herkes kendi dengi ile kirvelik kurardı.Kirvelik birbirini seven ve bunu nesilden nesile ikrar bağı olarak sürdüreceklerinden emin olup kanaat getirilen kişi ve aileler arasında gerçekleşir. Yani tarafların gönül ve rızalarıyla kirve olunur. Bununla birlikte aileler arasındaki düşmanlıklara son vermek, barış ve dostluğu sürekli kılmak amacıyla da kirvelik tesis edilir. Taraflar uzlaştırılıp, kirvelik bağıyla birbirine bağlandıktan sonra, düşmanlık ve kan davaları son bulur. Bu yanıyla barış aktinın kutsal bir güvencesi rolüne de sahiptir.

 

Amaç hatayı asgariye indirgemek, toplumsal yaşamda birlikteliğin, dostluğun, kardeşliğin devamını sağlamaktır. Kirvelik, bu amaca yönelik manevi bağ ve kutsal törelerden biri olarak karşımıza çıkar. Tüm bunlar dikkate alındığında Alevi toplumunda kirve olan kişiler ve aileler 

1. KİRVELİK

2. MUSAHİPLİK

3. CENAZE KALDIRMA

4. DÜĞÜN VE SONRASI

5. MUHARREM (ONİKİ İMAM) ORUCU

6. HIZIR ORUCU

7. CEM TÖRENİ

 

Bu örf, adet ve geleneklerimizin birçoğu ancak 1980'lı yıllara kadar sürdü. Şehir yaşamı ile beraber yavaş yavaş bu adetler değişmeye başladı ve daha sonra da birçoğu uygulama zorluğu yüzünden çok nadiren uygulanmaya başladı. Bu örf ve adetlerin bir kısmı köyde geçmiş zamanda yapılmıştır. Bazı köylerde hala da yapılmaktadır. Aşağıda bahsettiklerimiz güzel örnekler ve gençlerimize faydalı olacağını düşündüğümüz bilgiler. Uygulama şekilleri ile ilgili kısmen hatalar olabilir, bunu düzeltmekte bunları yaşamış büyüklerimize düşecektir.

 

KİRVELİK

 

Sünnet zamanı kirve davet edilir şaşalı bir törenle karşılanır. Bütün komşular sünnet evine “ hoş geldin” e gelirlerdi. Davet edilen ile davet eden kirveler arasında yüklü armağanlar alınıp  

arasında evlilik kesinlikle söz konusu olmaz. Kirvelik de, Musahiplik ikrarı oranında kutsal ve mukaddestir. Hz. Muhammed Mustafa’ya ve Oniki İmamlar’a duyulan sevgi ve saygıyla bütünleştirilerek akt edilerek ömür boyu ve kuşaktan kuşağa devam eder.

 

İnançsal manadaysa, Hak-Muhammed-Ali üçlemesini teyid ederek Hakk’ın birliğini onaylamak, Ehl-i Beyt soy geleneğine bağlılığı ifade ederek toplumsal barışı yaşama dönüştürmektir.

 

Kirvelik akti sırasında, kişiler veya aileler, kendi aralarında, Oniki İmamlar’ı ifade amacıyla birbirlerine Oniki Kuruş vermiş sayılırlar. Böylece ikrar verilmiş, gülbenk alınarak ikrar kapısından içeriye adım atmışlardır. Artık her iki ailede karşılıklı sevgi, saygı ve dayanışma duygu ve yükümlülükleri sürekli olarak yerine getirilmeye çalışılır.

 

MUSAHİPLİK :

 

Müsahiplik, Alevilerde yol kardeşliği anlamında kullanılır. Bu kardeşlik "kan kardeşliği", "Kan yolu ile akrabalık" dışında kurulan sosyal-toplumsal bir 

anlamda zorunlu akrabalık iken, bu türdeki akrabalık tamamen gönüllülük esasına dayalı bir akrabalıktır. Müsahip şöyle olunur: İyi anlaşan iki arkadaş "Yol kardeşi" olmaya karar verdiklerinde önce ailelerinin ve eşlerinin bu konuda rızalarını almaları gerekir. Müsahiplik taraflardan biri ölmedikçe bir kere yapılır. Hayatta sadece bir kişi ile yapılır. Esasta evli olunması ve eşlerinde benimsemesi, anlaşması şarttır. Ancak günümüzde bu koşul tam olarak uygulanmamaktadır. Eğitim düzeyleri, sosyal-toplumsal konumları, ve ekonomik yapılarının birbirleriyle uyumlu olmaları gerekir.Bu uyum sağlanmazsa ileride sorun çıkabilir. Tabi en önemlisi de iki müsahibin ve eşlerinin çok iyi anlaşması gerekir. Müsahip eşleri birbirinin kardeşi, çocukları da kendi çocukları sayılır. Kan bağı ile olan amca çocukları, teyze, hala çocukları birbirleriyle evlenebildiği halde müsahip ailelerin çocukları asla birbirleriyle evlenemezler. Onlara evlilik düşmez.

Müsahipler arasında hem dinsel anlamda yol kardeşliği hem de toplumsal anlamda yol kardeşliği vardır.

devamı için tıklayın

ALEVİ ÖRF , ADET ve GELENEKLERİ

bottom of page